Istorija Plava i Gusinja

Istorija Plava i Gusinja









Plav, prava vazdusna banja, nalazi se usred Plavsko-Gusinjske kotline i okruzen je gorostasnim i krsevitim vijencima , Prokletija, Visitora i Cakora. Sa njihovih golih, zupcastih kamenih vrhova, od kojih su neki visoki i do 2500 m, pogled se prostire niz Limsku kotlinu prema Metohiji i do albanskih gradova. U njihovim procjepima i uvalama, svijetle se mala plava lednicka jezera. Hridsko jezero se nalazi na nadmorskoj visini od 1980 m, ispod vrhova Bogicevice(2650)m. Preko Hridskog jezera dolazi se u zivopisne predjele Plava i Gusinja i u doline Grebaje i Rupajine.

Korita:Korita se nalaze u prelijepoj kotlini izmedju planine Kofiljace i Skickog brda.U koritima ima dosta plemena kao sto su:Tosici,Redjematovici,Bajrovici,Jadadici
,Gutici,Pejcinovici,
Markovici,Kolasinci,Kojici,
i drugi.Poznati trgovci u Plavo Gusinjskoj opstini su bili iz Korita.Nekoliko godina unazad iz korita nije narod isao masovno u druge zemlje ali sada najako.Sve njive su zalivadjene.To je bili ukratko o Koritima.

Na obali Plavskog jezera nalaze se dva hotela sa cijih se terasa pruza impresivan pogled na jezero, ravan Plavsko-Gusinjske kotline i obode Prokletija i Visitora.

Ovo je Prezentacija Plava i Gusinja.Za sve one koji nijesu isli u rodni kraj dugo vremena .Da pokazu svojoj Djeci sa kojih prostora su im roditelji dosli .Skic je predivno selo u Plavu Ispod podnozja Skic-og brda, nalazi se i samo selo,pod istim nazivom.U kome ima nekoliko desitona plemena:Cirkovici,Gutici,Tosici,Saljici,Djutovici,Markovici,i dr.Secate se dobro skicani kada ste igrali lopte na "Skic" i kupali se na lijepoj kamenoj plazi "Djurdjevici".To je ukratko o selu Skic.


Kratka Istorija Plava

Plav :Plav je mjesto neobicnih carolija, koje krase izuzetno lijepa i prirodna jezera: Plavsko, Hridsko i Visitorsko, a kroz sam grad proticu dvije rijeke, Plavska i Komaracka. Pitominju ovog kraja zaokruzuju vijenci visokih planina: Visitor, Prokletije, Maja Karanfil, Memina Planina, Kofiljaca, te Meteski vrhovi, Hridski krsi i Cakor koji "zagrljeni" ljubomorno cuvaju ovaj kraj, podsjecajuci nas kao da su se uhvatili u kolo i igraju "alaturko" pracene uz zvuke melodicne tambure nasih casnih i mudrih pradjedova i djedova. Plav se granici sa opcinama: Pec, Decane, Andrijevica i Rozaje. U sastavu opcine Plav nalaze se: drevna varosica Gusinje, te varosica Murino kao i vece Mjesne zajednice Prnjavor, Vusanje, Velika... Tu su jos desetine znacajnih i bogatih sela od kojih se isticu: Bogajice, Budojevice, Zavrs, Vojno Selo, Skic, Jara, Meteh, Komaraca,Korita,Prnjavor,Glavice,Rudo Polje, Hoti, Jesenica...Prostor opstine Plav obuhvata zemljiste na kojem se ljudi bave poljoprivredom, stocarstvom, sumarstvom itd. Ukupan prostor opcine iznosi 486 km2.
Danas opcina Plav, ukoliko je vjerovati posljednjem popisu iz 1991.godine, ima svega 20.000 stanovnika. Medjutim, raspolazemo podatcima iz 1895.godine kada je ovaj kraj imao 25.000 stanovnika. Dakle, radi se o velikom raslojavanju i raseljavanju zitelja ovog kraja. Najvise su se iz ovog kraja ljudi selili u Ameriku, Bosnu i Hercegovinu, Tursku, zemlje zapadne Europe, Kosovo, Makedoniju, Podgoricu i druge krajeve. Znalci plavskih prilika govore da skoro u svim ovim nabrojanim drzavama i gradovima ima po jedna opcina Plavljana i Gusinjana.Opcinu plavskog kraja cine Bosnjaci (oko 65%), Albanci (oko 20%), i Crnogorci ili Srbi (oko 15%). Plav i Gusinje su od pamti vijeka vazili za malu trgovinsku i kulturnu saobracajnicu, gdje su prolazili vazni putevi za Dubrovnik i Podgoricu, Novi Pazar i Istambul. Danas, ovo mjseto je gotovo sa svim saobracajnicama zaobidjeno, bez obzira na privredne a posebno turisticke mogucnosti.

Od preduzeca i firmi u ovom kraju treba spomenuti: DIP "Bor" (preduzece koje je osnovano 1959.godine), DP "Termoplast" (pogon osnovan 1985.godine), DP "Metaloprerada", pogon "Oboda" sa Cetinja (osnovan 1981.godine), RO konfekcije "Titeks" (1985.godine), zemljoradnicke zadruge u Plavu, Gusinju i Murini, koje napominjemo, vec godinama stagniraju ili su pred gasenjem . U Plavu su se zadrzali stari zanati i oblici trgovine. U plavskom kraju razvijeno je sumarstvo, lov i ribolov, ali ne i turizam s obzirom na prirodne ljepote i velike mogucnosti za razvoj ovog kraja kako u ljetnem tako i u zimskom periodu. Izuzetne ljepote jezera, planina i rijeka ovoga kraja ucinile su da najatraktivija privredna grana bude turizam koja je u zadnjih tridesetak godina jednostavno zaobisla ovaj kraj. No o tome su bar u proteklom vremenu odlucivala politicka previranja u republici u kojoj zivimo. Takvih je doduse komunistickih nerazumnih pojedinaca bilo i iz naseg naroda gdje su vlastiti interesi razvoja bili ispred kolektivnih. (O tome cemo neke naredne prilike). Cinjenice govore da su bistre plavske vode privukle mnoge ljubitelje prirode jos prije Drugog svjestkog rata. Hronicari biljeze podatak da se izvjesni dr.Zarotije stalno nastanio u Plavu i cak izgradio jedan park kojeg su plavski vlastodrsci odstranili radi maloumno-kahvanskih interesa.
PLAV - Podrucje Plava obuhvata izvoriste Lima i dosta prostranu Plavsko-Gusinjsku kotlinu na nadmorskoj visini od preko 900 metara, zauzima povrsinu od 486 km2 sa oko 20000 stanovnika. Okruzuju ga visoke planine Prokletije, Visitor, Bogicevica i Cakor. U njegovoj neposrednoj blizini je i Plavsko jezero i cuveni Ali-Pasini izvori. Pored Plavskog tu su i lijepa i interesantna jezera Hridsko i Visitorsko.
Ljepote ovog podrucja uvelicavaju njegove sumovite planine, koje se ogledaju u svojim jezerima, bogate raznom divljaci i ljekovitim biljem. Podrucje Plava ima sve prirodne uslove za razvoj turizma, zemljoradnje i vocarstva. Medju znacajnije kulturno istorijske spomenike spadaju:Redzepagica kula i stara Carska Dzamija.

Istorija Gusinja

Gusinjski kraj cini jedna varosica sa desetak sela u jugoistocnom dijelu Republike Crne Gore. Gusinje se nalazi u podnozju Prokletija i razvilo se na temeljima srednjovjekovnih naselja.

Prvi spomenici o Gusinju poticu jos od prije 2700 godina ( VIII vijek prije nove ere ). Zivjeli su tu, koliko se zna, najprije Iliri, a zatim Grci i Rimljani. Prvi pisani dokumenti iz XIII i XIV vijeka svjedoce o ekonomskom znacaju i o razvoju ovog kraja u srednjem vijeku. Kada je uspostavljena Osmanska vlast, u Gusinju je bila veca naseljenost nego i u jednom drugom dijelu Crne Gore. O ovome najbolje govori podatak, koji datira iz tridesetih godina XVIII vijeka, da je Gusinje imalo 600 domova i oko 200 trgovinskih i zanatskih radnji kada je u Cetinju bilo samo 60 domova (prema prvom zvanicnom popisu stanovnistva u Crnoj Gori iz 1485. godine, plavsko-gusinjski kraj imao je sedam puta vise stanovnika od podrucja danasnje Podgorice).

Jedan od motiva za pripajanje Gusinja Crnoj Gori bio je njihov nivo ekonomske razvijenosti i zelja da se putem pripajanja ovih krajeva poboljsa materijalni polozaj tadasnje Knezevine Crne Gore. Prvi tragovi zivota u danasnjem Plavu, varosica koja se nalazi nedaleko od Gusinja, poticu jos iz VIII vijeka pne. Da je neko zivio ovdje najbolji dokaz je nacrtani lik lovca na jelene, koji je uklesan na jednu stijenu u planini Brade Vezirove, desetak kilometara istocno od Gusinja. U IV vijeku pne. ove krajeve naseljavaju Ilirska plemena. Pretpostavlja se da su oko 300 godina pne gusinjsku kotlinu naseljavali Arijate, ili Piruste, jedna od starijih ilirskih plemena. Gusinjska kotlina bila je teritorija na kojoj su se ukrstali interesi i uticaji svih plemena koja su je naseljavala.

Po prirodi stvari, oni su jedni na druge vrsili odredjene uticaje, pa je ovaj prostor, po svom geografskom polozaju imao i odlike simbioznih pojava, koje ce biti karakteristicne i u njegovom kasnijem razvoju. Poslije poraza Ilira od strane Rimljana, znaci u II vijeku pne, Iliri su romanizirani, odnosno prihvatili su hriscanstvo kao religiju. Veliki slovenski talas u VII vijeku nove ere zapljusnuo je citav Balkan , a ovdje u nasoj kotlini razbio se o padine Prokletija. Staro-ilirska i romanizovana plemena izmijesala su se sa Slovenima i postepeno se poslovenila. Jos jedna, znaci treca najezda je seoba naroda koja je zapljusnula ovaj kraj u XVI i XVII vijeku nase ere, kada su mnoga plemena, uglavnom Kuci i Bratonozici, iz raznih razloga, dosli u ovaj kraj. Danas oko 95 % ovdasnjeg stanovnistva je islamske vjeroispovijesti zapravo to su potomci nekadasnjih Kuca.

Sto se tice Plava, u vrijeme Turske carevine izgradjen je grad Plav sa svojim visokim zidinama, gdje su mahom zivjeli age i begovi. Medju najstarijim bratstvima ovog kraja isticu se Redzepagici, Omeragici, Ferovici i drugi. Tada je Plav imao status vilajeta. Jedno vrijeme pripadao je novopazarskom, a veci period skadarskom sandzakatu. Plav i Gusinje su za vrijeme Turske Carevine imali 34-godisnju autonomiju. Dok, 1878. godine odlukama Berlinskog kongresa Plav i Gusinje pripali su Crnoj Gori. Stanovnistvo Plava i Gusinja nije prihvatilo takvu odluku. Kralj Nikola I uputio je tada u Plav i Gusinje veliku vojsku, pocetkom novembra 1879. godine, koju su na Noksicu stanovnici ovog kraja, sa Ali-pasom Sabanagicem na celu, do kraja zaustavili i pobijedili. Ta plavsko-gusinjska autonomija trajala je sve do 1912.godine. Tada su Crnogorci prvi put okupirali Plav i Gusinje. Prema posljednjem popisu stanovnistva iz 1991. godine, opstina Plav ima svega 20 000 stanovnika. Sacuvani podatak iz 1895. godine govori da je ovaj kraj tada imao 25 000 stanovnika.

Dakle, radi se o velikom reseljavanju zitelja ovog kraja. Najvise nasih ljudi otislo je u Ameriku, Bosnu i Hercegovinu, Tursku i zemlje Zapadne Evrope. Plav i Gusinje su od pamtivijeka vazili za malu trgovinsku i kulturnu saobracajnicu. Danas nazalost, ovaj kraj je zaobidjen gotovo svim saobracajnicama, bez obzira na ogromne privredne i turisticke mogucnosti.